دوره آموزشی مدیریت انبارداری و سیستم‌های نگهداری کالا

انبارداری (Inventory) عبارت است از دریافت جنس یا کالا از خارج از( قسمت های مختلف شرکت، یا دیگران از خارج شرکت) و نگهداری آنها با توجه به قوانین انبارداری که باعث سهولت در تحویل دادن (صدور) و تحویل گرفتن (ورود) با کمترین وقت و نیروی مورد نیاز باشد و رساندن اجناس و کالاهای مورد نیاز قسمت ها یا خریداران به آنها در حداقل وقت ممکن براساس مدارک و ضوابط قانونی.

هدف از تشکیل و ایجاد انبارها، چه در سازمانهای دولتی و چه بخش خصوصی، تامین و نگهداری کالاهای مورد نیاز سازمان است و انبارداری به کلیه فعالیت‌های مربوط به تهیه و نگهداری و سپس تحویل مواد و اقلام مورد نیاز سازمان در زمان مناسب اطلاق می‌شود.

مديريت انبار صرفاً جنبه فيزيکي انبار را در نظر ندارد اين بدان معني است که انبار فقط به‌عنوان محفظه‌اي براي نگهداري کالا نيست بلکه بايد از دو منظر اطلاعاتي و فيزيکي به آن نگاه کرد. مديريت انبار به معني برنامه‌ريزي، كنترل و هدايت امكانات و قابليت‌هاي موجود در انبار(نيروي انساني، امكانات تجهيزات و فضا) است. اين ديدگاه مرزي است كه تفاوت مديريت نوين و مديريت سنتي را مشخص مي‌كند.

در نگاه مديريت سنتي، انبار به عنوان سربار است، نه بخشي که مي‌تواند سود‌آوري به همراه داشته باشد. در انبارداری سنتی انبار جعبه سیاه‌ی است كه كالاها به آن وارد و از آن طرف خارج مي‌شوند. در نتیجه آنچه اهميت دارد، مقدار و ارزش كالاهايي است، كه وارد انبار و از آن خارج مي شوند؛ پس آنچه در انبار وجود دارد تحت كنترل است. در ديدگاه مديريت نوين، اين جعبه سياه باز مي‌شود و مديريت بر ساير جنبه‌هاي انبار شامل فضاي نگهداري و امكانات موجود در انبارها را فراهم مي‌نمايد. در نتیجه باعث به وجود آمدن انبارهاي کارآمد و موثر  می‌شود .

بهترین راه برای طبقه بندی انواع مختلف انبار، گروه بندی آنها با توجه به ویژگی های مشترک است. با توجه به ماهیت محصول، انبارهایی وجود دارد که محصولات قابل اشتعال، مواد کوچک، قطعات یدکی و حتی مواد قابل خراب شدن در آن نگهداری می‌شود و برای استفاده عمومی هستند.

ساختمان انبار نیز می‌تواند ملاک طبقه‌بندی انبار باشد. ساختمان‌های انبار را می‌توان به عنوان انبارهای بدون سرپوش (سقف باز)، ساختمان های صنعتی، زیر زمین ها، سردخانه و … طبقه بندی کرد.

با توجه به جریان مواد، تاسیسات انبار را می‌توان به موارد استفاده شده برای مواد اولیه، محصولات و قطعات نیمه تمام، محصولات نهایی، محصولات قابل توزیع و غیره تقسیم کرد.

از نظر موقعیت مکانی انبار می‌تواند مرکزی، منطقه‌ای و یا برای ترانزیت باشد.

در بخش عملیات انبارداری، عملیاتی که از بدو ورود کالا به انبار تا مرحله تحویل آن انجام می‌گیرد از وظایف ویژه کارکنان انبار بوده  و با همکاری انبارداران و کلیه کارکنان انبار به مرحله اجرا در می‌آید. مسئولیت صحت انجام این عملیات به عهده آنها خواهد بود.

در مجموع، عملیات انبارداری در سه بخش خلاصه می‌شود:

•      واردات کالا به انبار
•      نگهداری و محافظت کالا در انبار
•      صادرات کالا از انبار

عدم رعایت نکات ایمنی انبارداری و انجام اعمال نا‌ایمن در انبارها منجر به وقوع حوادث جدی و جبران ناپذیری می‌گردد. در انبار‌های مختلف با توجه به انواع خطرات احتمالی باید برای هر بخش، موارد ایمنی خاص را لحاظ کرد.

مسائل ایمنی مربوط به انبار در چهار حوزه اصلی زیر تقسیم‌بندی می گردد:

• مسائل ایمنی مربوط به محیط کار
• مسائل ایمنی مربوط به کارکنان
• مسائل ایمنی در ارتباط با حمل و نقل
• مسائل ایمنی در ارتباط با کالا و اقلام موجود در انبار