دوره آموزشی مبانی طراحی، ارزیابی عملکرد و مدیریت سیستم های تهویه صنعتی

هوای پاک نقش مهمی در سلامت انسان دارد . آلاینده‌هاي هوا از نظر ماهیت فیزیکی شامل دو گروه ذرات و گاز و بخار می‌باشند. تهویه هوا در هر محیطی دارای شرایط و استاندارد های خاصی می باشد. در صنعت امروزی با فرایندهای پیچیده ای از ترکیبات و مواد شیمیایی متعدد افزایشی، روبه رو هستیم که تعداد زیادی از آنها دارای سمیت بالایی هستند . ذرات آلاینده بدن انسان را از طریق سه رویکرد تنفسی، پوستی و گوارش به مخاطره می‌اندازند. خطرناكترین رویکرد ورود ذره آلاینده به بدن انسان، از طریق مجاري تنفسی است. آلاینده ها ممکن است منجر به تولید ذرات و بخارات با سمیت‌هایی، در محیط هایی کار بشوند و مقدار آنها از حدود مجاز فراتر روند. علاوه بر مواد آلاینده تنش گرما نیز ممکن است در یک محیط کاری سبب عدم آسایش و ناایمن شده محیط کاری گردد. طراحی مناسب و موثر تهویه می تواند راه حل مشکلات فوق باشد و در کنترل بو، رطوبت و سایر شرایط محیطی نیز استفاده شود.

اولین مرحله طراحی سیستم تهویه، شناخت فرایند تولید و مشخص نمودن نوع آلاینده های تولید شده (گازها، ذرات و…) و محل تولید آلاینده می باشد . با توجه به نوع آلاینده و محل تولید آن روش جمع آوری و حذف آلاینده انتخاب می شود و مشخصاتی چون وزن، چگالی، و در مورد ذرات، اندازه ذره نیز مشخص می‌گردد.

پس از تعیین مشخصات آلاینده  و نوع فرایند، مشخص می‌گردد که  کدام یک از روش های تهویه کارایی بهتر و هزینه کمتری خواهد داشت .(تهویه عمومی ،تهویه  موضعی و یا سیستم ترکیبی دمشی و مکشی).

در کل هدف از اجرا و راه انداری سیستم تهویه صنعتی این 4 مورد است:

–        تأمین هوای تازه به طور مداوم

–        حفظ دما و رطوبت محیط در سطح استاندارد

–        کاهش خطرات ناشی از آتش سوزی

–        از بین بردن آلاینده های محیط

طراحی استاندارد تهویه صنعتی باید به شکلی باشد که تمام آلودگی های محیط از جمله بخارات سمی، گازها، ذرات و گرد و غبار و… موجود در هوا در یک منبع به دام انداخته شده و سپس به تصفیه کننده ها، منتقل گردد.

اصول طراحی سیستم های تهویه صنعتی اگر به خوبی رعایت شوند، میتوانند به صورت چشم گیری بر بازدهی سیستم تهویه صنعتی تاثیر بگذارد.

انواع سیستم‌های تهویه صنعتی به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود که عبارت‌اند:

–        سیستم تهویه صنعتی عمومی

–        سیستم تهویه صنعتی موضعی

سیستم تهویه صنعتی عمومی: این سیستم وظیفه تهویه کل محیط را بر عهده دارد. با توجه به این امر نیاز به فن هایی با قدرت بسیار زیاد داریم که معمولا از فن های سانتریفیوژ با موتور هایی بسیار قوی استفاده میشود. وظیفه اصلی این فن ها به حرکت در آوردن هوای محیط است تا از جمع شدن هوا جلوگیری شود.

سیستم تهویه صنعتی موضعی: این سیستم تهویه صنعتی به گونه ای طراحی شده است که تنها در مواضع خاصی در کارخانه نصب شود و نیاز نیست که در تمام قسمت ها وجود داشته باشد.

اغلب این سیستم ها در محل وجود دستگاه هایی که آلاینده های سمی تولید می کنند کارگذاری می شود تا به محض تولید آلاینده ی سمی آن را از محیط به بیرون برانند.

این مدل تهویه صنعتی هزینه بیشتر نسبت به تهویه صنعتی عمومی دارد به این دلیل که در این مدل از سیستم های تخصصی تر و پیشرفته تر از تهویه عمومی استفاده می‌شود.

از جمله این تجهیزات می توان به فن های پیشرفته و فیلتر دار اشاره کرد . فن های فیلتر دار باعث می شوند که هوا ی حاوی ذرات سمی به خوبی تصفیه شده و آلاینده ها در داخل فیلتر ها به دام انداخته شوند و هوای پاک و بدون ذرات سمی دوباره به محیط کارخانه یا کارگاه تزریق شود.

همچنین هزینه سرویس و نگهداری این مدل سیستم ها نیز هزینه بر است. بدلیل این که این فیلتر ها عمر محدودی دارند و باید به صورت مداوم چک و در صورت نیاز تعویض شوند.