پیش نیاز ها
- نیاز به ثبت نام
- نیاز به حضور در کلاس
ویژه ها
- دوره در نهایت کیفیت برگزار خواهد شد
مخاطبین هدف
- مهندسان انرژی-صنایع-برق-مکانیک-شیمی-عمران-بهره برداری و طراحی-مهندسی
شیر کنترل (CONTROL VALVE)، تجهیز ابزار دقیقی است که جریان مستقیم را با ارسال سیگنالی که کنترلر به شیر میفرستد، با تغییر میزان باز بودن دریچه عبور سیال، تنظیم میکند. این سیستم کنترل فرایندی، برای تنظیم جریان مایعات مانند گاز، روغن، آب و بخار استفاده میشود. این کنترلر میتواند فاکتورهای مهم در جریان مانند دما، فشار و سطح سیالات را تنظیم کند. شیرهای کنترل توان قطع جریان را هم در اختیار دارند. در زمان وقوع فشار نامتعارف و جریان بیش از حد پایین، از امکان قطع جریان برخوردارند . براساس تعریف ثبت شده در استاندارد ISA-S75.05 شیر کنترل، با اعمال نیرویی غیر از نیروی دست عمل میکند.
اجزا شیر کنترل:
- اکچویتور یا عملگرر یا عمل کننده (Actuator) دستگاهی است که وظیفه اجرای دستور کنترلی را دارد. مثلا باز کردن یک ولو ، که در واقع این عمل ایجاد یک حرکت است برای همین به اکچویتورها عملگر یا محرک گفته میشود.
- شیر یا ولو (valve) تجهیزی است که جریان یک سیال مثلا گاز، مایع یا جامدات با رفتار شبیه به مایع را تنظیم (regulate)، هدایت (Direct) و یا کنترل (Control) میکند. شیر ها اصولا جزو اتصالات لولهها (pipe) به شمار میآیند.
- پوزیشنر یا موقعیت دهنده شیر (Valve Positioners) سیگنال ورودی را به موقعیت شیر ارتباط می دهد و هر فشاری که مورد نیاز باشد تا این تناسب حفظ شود را تأمین میکند. هم چنین بر مشکلاتی چون اصطکاک و سایش در اجزای ولو غلبه می کند. موقعیت دهنده باید روی یا در نزدیکی مجموعه شیر کنترل نصب شود.
طبقه بندی شیر کنترل
در طبقه بندی شیر کنترل, بر اساس ساختمان بندآور (Disc) آن، دو تعریف وجود دارد:
1) شیرهای دورانی(روتاری) (Rotary Motion) که دارای دریچه های توپی، پروانه ای یا پلاگ هستند.
2) شیرهای خطی(Linear Motion) که دارای دریچه های کروی، دیافراگم یا پینچ هستند.
بدنه کنترل ولو:
بدنه ولوها بسته به شرایط سرویس ، طرح لوله کشی و کاربرد دلخواه ، انواع یا سبکهای مختلفی دارند. شیر کنترل دارای دو کلاس و می باشد.
- کلاس Linear Motion: در این کلاس نحوه بسته شدن یا باز شدن ولو به صورت حرکت خطی انجام میشود
- کلاس Rotary Motion : در این کلاس نحوه باز یا بسته شدن به صورت حرکت دورانی (روتاری) انجام میشود.
انواع شیر کنترل:
1) خطی
2) دورانی (چرخشی)
3) دیافراگمی
شیر های کنترل را با توجه به تعداد ورودی ها و خروجی ها می توان به دو دسته دو راهه (two-port) و سه راهه (Three-port) نیز تقسیم نمود.
همچنین شیر کنترل ها نسبت به توان آب بندی و میزان نشتی ای که در هنگام بسته بودن کامل دارند، نیز کلاس بندی می شوند. میزان نشتی یک شیر دو نشینمنگاه (double-Seat) استاندارد در بهترین حالت کلاس سه (Class III) می باشد؛ به عبارت دیگر یعنی میزان نشتی آن 0.1 درصد جریان کامل آن می باشد که این مقدار نشتی برای کاربرد های صنعتی مناسب نبوده و زیاد می باشد، به دلیل نشتی بالای شیر های دونشینمنگاه باید در مواردی که نیاز به آب بندی دقیق و عاری از نشتی داریم از شیر های تک نشینمنگاه استفاده نماییم. استانداردهای مختلفی میزان نشتی شیر ها را کلاس بندی میکنند که از جمله مهترین آنها استاندارد BS 5793 Part4 و ANSI FCI 70-2 می باشد.

نحوه کارکرد کنترل ولو یا شیر کنترل:
- پنوماتیکی(Pneumatic) : هوای فشرده
- الکتریکی (Electric) : سیگنالهای الکتریکی
- هیدرولیکی (Hydraulic): فشار سیال
دسته بندی بدنه شیرهای کنترلی
دسته بندی شیرها با استفاده از رابطه ی دما و فشار مشخص می شود که در آن کدام شیر ممکن است به کار گرفته شود. تولید کننده دسته بندی شیرها را تعیین می کند. باید از ASME استاندارد B16.34 کمک گرفته شود، و رده فشاری شیر شناسایی شود. درجه بندی های فشار ورودی به طور کلی به ترتیب رتبه بندی رده ANSI/ASME بیان می شود (از رده ANSI 125 تا 2500) یا براساس میزان فشار اسکلت بدنه، بسته به نوع سبک، اندازه و مواد اولیه بستگی دارد.
جداول در ANSI/ASME استاندارد B16.34 و در کتاب های مختلف نشان دهنده درجه بندی های فشار در دماهای عملیاتی مختلف است.
اگر برای تنظیم جریان سیال، شیر لازم باشد، شیرهای مناسب عبارت خواهند بود از:
۱- شیر ساچمه ای Globe valve
۲- شیر زاویه ای Angle valve
۳- شیر سوزنی Needle valve
۴- شیر پروانه ای Butterfly valve
۵- شیر دیافراگمی Diaphragm valve
برای جلوگیری از برگشت سیال شیرهای مناسب عبارتند از:
۱- شیر یک طرفه Check valve
۲- شیر پاییPressure valve
جهت تنظیم فشار سیال و ایمن نمودن مسیر از شیرهای ذیل استفاده می شود:
۱- شیر ایمنی Valve Safety
۲- شیر تخلیه فشارValve Relief
۳- شیر فشار شکن Pressure Valve
جهت مشاهده سیلابس دوره آموزشی به قسمت برنامه آموزشی رجوع شود.
ویژگی های دوره
- درس 35
- آزمونها 0
- مدت زمان
- سطح مهارت همه مراحل
- زبان فارسی
- دانشجویان 0
- ارزیابی بله
- 1.تعريف شير كنترل و اجزاء آن
- 2.تقسيم بندي شيرهاي كنترل از لحاظ ساختماني
- 3.جعبه ي آب بندي ميله ي شير
- 4.تريم شير
- 5.اكچوئيتورهاي شير كنترل
- 6.رگلاتورها
- 7.كارگاه
- 8.پوزيشنر شير كنترل
- 9.بوستر
- 10.سولنوييد
- 11.ساير متعلقات شير كنترل
- 12.كارگاه
- جمع بندی دوره