دوره آموزشی توانایی بازرسی و تست شیرآلات صنعتی بر اساس استانداردهای API6D و API598

استاندارد API شامل 685 دستورالعمل و کد اجرایی است که بسیاری از آن­ها در آمریکا و برخی کشورهای دیگر به صورت قوانین لازم الاجرا درآمده اند. استاندارد API Spec 6D الزامات جوشکاری و بازرسی شیرآلات:

API Spec 6D مشخصات شیرهای خطوط انتقال – شامل قوانین مربوط به طراحی، تولید، مونتاژ، تست و مستندسازی اسناد مرتبط اسناد شیرهای توپی (Ball Valve)، شیرهای دروازه‌ای (Gate Valve)، شیرهای یک‌طرفه (Check Valve) و شیرهای سماوری (Plug Valve) است. از این شیرها در خطوط لوله مربوط به صنایع نفت و گاز طبیعی استفاده می‌شود.

البته این استاندارد برای شیرهای زیرزمینی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد؛ زیرا مشخصات این نوع شیرها متفاوت است.

استاندارد API 598 تست و بازرسی شیرآلات:

API 598بازرسی شیر و تست – بازرسی شیرآلات عمدتا بر اساس استاندارد API 598 انجام می شود. بازرسی حین ساخت شیرآلات صنعتی در محل سازندگان داخلی و خارجی براساس طرح کیفی یا همان Inspection and Test Plan  انجام می شود و در خصوص مشخصات فنی شیرآلات صنعتی می‌توان به استاندارد API 6D مراجعه نمود.

استاندارد بازرسی شیر و تست، مباحث مربوط به بازرسی، بررسی، و الزامات مربوط به تست شیرها را شامل می‌شود.

دامنه کاربرد استاندارد :
این استاندارد بازرسی، معاینه، آزمون‌های تکمیلی و الزامات تست فشار را برای شیرآلاتی شامل می شود که دارای سیت (Seat) ارتجاعی(نشیمن‌گاه‌های انعطاف‌پذیر)، نشیمن‌گاه‌های فلزی و غیر فلزی(مثل سرامیک) و ولوهای metal-to-metal-seated می باشند و انواع شیرهای دروازه‌ای(Gate Valve)، شیرهای بشقابی(کره ای) (Globe Valve)، شیرهای سماوری(پلاگ) (Plug Valve)، شیرهای توپ(Ball Valve)، شیرهای یک طرفه(چک ولو) (Check Valve) و شیرهای پروانه‌ای (Butterfly Valve) را شامل می‌شود.

سیت ارتجاعی منظور یکی از انواع زیر است:
الف) soft seats
ب) ترکیبی soft seats و metal seats
ج) هر نوع متریال دیگر برای سیت شیرآلات با نرخ نشتی (seat leakage rates)

تست‌ها و بازرسی‌های مشخص شده برای این نوع استاندارد به شرح زیر است:
تست پوسته (Shell test)
تست بک‌سیت (Backseat test)
تست نشتی فشار پایین درپوش (Low-Pressure closure test)
تست نشتی فشار بالای درپوش (High-Pressure closure test)
نشیمن‌گاه‌های گوه‌ای یا موازی (Wedge or parallel seating)
تست درپوش انسداد و تخلیه مجدد در فشار بالا (Double block and bleed high-pressure closure test)
بررسی بصری ریخته‌گری (Visual examination of casting)
تست پوسته نیوماتیک در فشار بالا (High-pressure pneumatic shell test)

API 598 استانداردی است که به نوعی می‌توان آن را مکمل بقیه استانداردهای API دانست. از سوی دیگر می‌توان از این استاندارد برای انواع شیرهای دیگر با توافق بین خریدار و سازنده شیرهای صنعتی استفاده کرد.

تست فشار شیر دروازه ای استاندارد مطابق API STD 598 2016 Valve Inspection

1)    تست فشار بدنه Shell Test – Shell Hydrostatic Test

همه سایزها و همه کلاسها باید انجام شود. شیر در حالت نیمه باز قرار گرفته سپس از هر دو سمت مسدود شده ( با فلنج Blind) و فشار در مدت زمان معین (مطابق استاندارد) اعمال می شود در حین تست هیچگونه نشتی از دیواره و آب بندی کلاهک به بدنه و بخش پکینگ Stem نباید دیده شود . دقت شود Gland به اندازه ای سفت شده باشد تا نشتی رویت نشود  Gland) تنظیم شود).

  دمای سیال  (آب) مطابق6D  API و API 598 38درجه سانتیگراد می باشد. در استاندارد   ASME B 16.34دمای سیال نباید از 50°C بگذرد . در تست شیر از متریال فولاد زنگ نزن مقدار کلر آب در استاندارد 598 API حداکثر 50PPM  و در استاندارد D6 API حداکثر 30PPM می باشد . فشار وارده در این تست مطابقASME B 16.34  نباید کمتر از 1.5 برابر فشار متناسب کالس شیر در دمای 38°C باشد . زمان انجام این تست مطابق B16.34  ASME متناسب با سایز شیر در بند Test Duration 7.1.2 ذکر شده است .

2)    تست فشار مجرا بند Closure Tightness Test , Closure Test , Leakage Test, Seat Test

این تست به هدف بررسی عملکرد دیسک شیر یا همان مجرابند می باشد. شیر در حالت بسته قرار می گیرد و از یک سمت مسدود شده و زیر فشار سیال به مدت مشخص در استاندارد قرار می گیرد. هر گونه نشتی در سمت مقابل که باز می باشد ، قابل بررسی خواهد بود. تست فشار مجرابند مطابق استاندارد به فشار بالا و فشار پایین تفکیک می شود ، که با توجه به Table1 استاندارد  API 5982016فشار بالا و فشار پایین در مواردی اجباری و در مواردی اختیاری می باشد.

·        تست فشار بالای مجرابند High Pressure Closure Test فشار حداقل %110 برابر فشار شیر در دمای 38°C  سیال آب

·        تست فشار پایین مجرابند Low Pressure Closure Test فشار 5.5Bar معادل  80 Psi سیال هوا

3)    تست  Back Seat

 در این تست شیر را به صورت کاملا باز قرار داده و از هر دو طرف کاملا مسدود می کنیم ( مشابه تست بدنه شیر ) و سپس مهره های Gland را کاملا شل می کنیم و فشار را در مدت زمان مقرر شده در استاندارد متناسب با کالس فشاری شیر اعمال می کنیم . نباید هیچگونه نشتی از مجموعه آب بندی ساقه Stem به کلاهک شیر ( Packing شیر – مجموعه آب بندی زیر Gland ) رویت شود .

·        تست فشار بالای High Pressure Back Seat Test فشار حداقل %110 برابر فشار متناسب با کالس شیر در دمای 38°C  سیال آب

·        تست فشار پایین Low Pressure Back Seat Test فشار 5.5 Bar معادل 80 Psi سیال هوا یا گاز خنثی

تست آتش Fire Test استاندارد های آزمون آتش API 607 , API 6FD, API 6FA ISO10497:

شیرهای ساخته شده در استاندارد API 6D مطابق الزامات  API 6FA تست می شود . در این تست شیر به مدت 30 دقیقه در معرض آتش با دمای 761 تا 980 درجه سانتیگراد قرار گرفته و سپس مقدار نشتی قابل قبول حین تست و همچنین نشتی خارجی بعد از تست اندازه گیری می شود . پس از تست، شیر باید بتواند حداقل یک چرخه کامل باز و بسته شدن را طی کند.

در این دوره آموزشی اطلاعات تخصصی در مورد بازرسی فنی شیرآلات صنعتی به فراگیران ارائه خواهد شد.