دوره آشنايي با نحوه طراحي و انتخاب نوع تجهیزات اندازه گيري

تجهیزات ابزار دقیق برای اندازه گیری های مختلف طی یک روند برای یک محصول و یا یک ناحیه مشخص جهت به دست آوردن اطلاعات و کنترل شرایط به کار می رود. انواع کالیبراتورها ، انواع مولتی متر، آمپرسنج و آمپر متر، انواع ترانسمیتر، انواع سنسور، انواع تستر ها ، چکر ها، گاز سنج ها، نور سنج هاو مولتی فانکشن ها و … برای اندازه گیری و کنترل کمیت های فیزیکی، شیمیایی و محیطی را در اینجا بیابید. اما پیش از آن لازم است کمی با تجهیزات اندازه گیری و ابزاردقیق آشنا شویم.

اندازه گیری، کنترل و ابزار دقیق چیست؟
مهندسی کنترل یکی از زیر شاخه های الکترونیک و مکانیک می باشد که مهندسی ابزار دقیق زیر مجموعه آن می باشد. با استفاده از تجهیزات اندازه گیری موجب کنترل کمیت های فیزیکی می شوند به همین جهت در صنایع مختلف مثل : صنایع غذایی، صنایع دارویی، سیمان، نفت و گاز و پتروشیمی بسیار کاربرد خواهند داشت.

اجزای ابزار دقیق
۱.اندازگیری

۲.کنترل

۳. ادوات خروجی

این سه آیتم تشکیل دهنده سیستمی به نام سیستم های کنترل اتوماتیک می باشند که این سیستم کنترل اتوماتیک وظیفه انجام کنترل فرایندی را در یک مجموعه عملیاتی بر عهده دارد .

اندازه گیرها
قسمت اندازه گیر مقدار واقعی عنصر مورد نظر را اندازه گیری می کند.

کنترل کننده ها
قسمت دوم ابزار دقیق بخش کنترل می باشد در ابتدای شروع صنعت برق که کنترل بصورت امروزی نبود کنترل بوسیله عوامل انسانی انجام می شد سپس با پیشرفت علم سیستم کنترل اتوماتیک با بوجود آمدن ادوات نیوماتیکی وارد مرحله جدیدی شد. بعد از مدتی با اختراع ترانزیستور استفاده از کارتهای الکترونیکی برای کنترل آغاز شد با بوجود آمدن این قطعات کنترلی استفاده از عوامل انسانی برای کنترل کمتر می شد.

ادوات خروجی
محرکها ادواتی هستند که سیگنال خروجی را از قسمت کنترل کننده می گیرد و متناسب با این سیگنال ها عمل می کند. از عمده ادوات خروجی می توان به شیرهای کنترل و الکتروموتورها اشاره کرد. این ادوات با عملکرد خود باعث کنترل پارامترهای اندازه گیری شده در مقدار مطلوب و مورد نظر می شوند.

فاکتورهاي انتخاب تجهيزات ابزاردقيق
تجهیزات ابزار دقیق حوزه گسترده ای دارد. از تجهیزات هیدرولیک و پنوماتیک، مانومتر و … برای سنجش کمیت هایی همچون فشار سیالات، دما، سطح مایع و … استفاده می شود. همچنین از این تجهیزات برای برقراری ارتباط و کنترل فرآیند در سیستم های اتوماسیون صنعتی نیز می توان استفاده کرد.

به عنوان مثال مانومترها دارای قطر صفحات متفاوتی 2.7 ، 4 ، 6 ، 8 ، 10 ، 16 و … هستند که انتخاب قطر صفحه به عوامل مختلفی از جمله

محیط نصب
فاصله اپراتور
دقت
رنج و …
بستگی دارد.

تجهيزات ابزاردقيق
از مهم ترین تجهیزات ابزار دقیق می توان شیرها با اتصالات گوناگون، فلنج، گیج، اتصالات مختلف؛ شلنگ فشار قوی، پوزیشنر و .. را نام برد.

در انتخاب تجهیزات ابزار دقیق از مهم ترین نکات شرایط محیط است که همواره باید مورد توجه قرار گیرد.

از شرایط محیطی تاثیر گذار می توان موارد زیر را نام برد:

درجه حرارت محیط
میزان بارندگی یا خشکی و رطوبت هوا
ذرات معلق در هوا ….
در هنگام نصب تجهیزات ابزار دقیق تمامی شرایط محیط باید مورد بررسی و بازبینی قرار گیرند تا از خسارات جبران ناپذیر جلوگیری شود.

علاوه بر موارد ذکر شده در هنگام انتخاب یک تجهیز باید به کاربرد و دیتاشیت نیز توجه لازم شود.

پارامترهای مهم در انتخاب ابزار دقیق
به عنوان مثال از پارامترهای مهم در انتخاب شیرهای صنعتی می توان موارد زیر را نام برد:

جریان عبوری ,دبی ,جنس سيال, نوع سيال ,دماي سيال و….

در هنگام نصب شیر باید توجه داشت که در مکان صحیح و به روش درست نصب شوند. پارامترهای تاثیر گذار در انتخاب فشارسنج های صنعتی عبارتند از:

نوع اتصال, سایز صفحه, خشک يا روغني بودن مانومتر, فشار کاری متريال به کار رفته در گيج ها. همچنین در انتخاب مانومترها زاویه دید اپراتور در هنگام نصب باید مورد توجه قرار گیرد.

پارامترهای تاثیر گذار در انتخاب و خرید ترمومتر آنالوگ عبارتند از:

نوع و سایز اتصال, سایز صفحه گیج دما , دمای کاری و متريال به کار رفته در گيج ها و … به طور کلی قیمت ترمومتر تلسکوپی از ترمومترهای معمولی بیشتر می باشد که به دلیل قابلیتی است که امکان مشاهد راحت آنرا توسط اپراتور میسر می سازد. به طور کلي نحوه ی اتصال تجهیزات به هم باید به بهینه ترین شکل صورت گيرد تا پروسه و سيستم کنترل آن با مشکل مواجه نشود و با بالاترين کارايی به کار خود ادامه دهد.